Umuman olganda, xalqaro va ichki migratsiya oqimlari murakkablik va ularning ko‘lami jihatidan ham oshib bormoqda. Xususan, xalqaro migratsiya holatida muhojirlar oqimi sonini o‘lchash kelib chiqadigan mamlakatlar va mezbon mamlakatlar yoki bir necha xorijiy davlatlarni qamrab oladigan doiraviy oqimlar o‘rtasidagi ko‘plab oqimlarni hisobga olishni talab qilishi mumkin. Xalqaro migratsiya ko‘p millatli, ko‘p oqimli va ko‘p tilli jamiyatlarning shakllanishiga olib keladigan xilma-xillikni kuchaytiradi.
Migrantlarni ro‘yxatga olishni rejalashtirish va amalga oshirishda, shuningdek, ularning tavsiflari va belgilarini ro‘yxatdan o‘tkazish uchun kontseptsiyalarni ishlab chiqarishda mamlakatning milliy huquqiy asoslari va o‘ziga xos bo‘lgan shartlari e’tiborga olinishi kerak. Umuman olganda, 2020 yilda aholini ro‘yxatga olish jarayonini o‘tkazish bo‘yicha tavsiyalar asosiy migratsiya belgilari: tug‘ilgan mamlakati, fuqarolik mamlakati, avvalgi yashash joyi, kelish vaqti va migratsiya sababi, shuningdek, turli xil boshqa ichki migratsiya ma’lumotlari bo‘yicha ma’lumot to‘plash bo‘yicha keng qamrovli qo‘llanma bo‘lib xizmat qilib kelmoqda. Bunda mamlakatlar ro‘yxatga olish ma’lumotlarini so‘rovnomalar, registrlar yoki boshqa manbalardan foydalangan holda to‘plagani muhim ekanligi hisoblanmaydi.
Ro‘yxatga olish doirasida migratsiya nuqtai nazaridan ikki xil jihat ajratilishi mumkin:
- xalqaro migrantlar va xalqaro migratsiya nuqtai nazaridan manfaatdor bo‘lgan boshqa guruhlarning soni va kelib chiqadigan oqimlarini xalqaro oqimlarning vaqtinchalik va geografik xususiyatlari haqida ma’lumot bilan o‘lchash;
- ichki migrantlarning soni va bundan tashqari oqimlarini ichki oqimlarning vaqtinchalik va geografik xususiyatlari haqida ma’lumot bilan o‘lchash.
Jasurbek Xasanov,
Farg‘ona tumani statistika bo‘limi boshlig‘i.